Of je nu streeft naar persoonlijke doelen, professioneel succes of gewoon een bevredigend gevoel van prestatie, dopamine speelt een cruciale rol in het stimuleren van ons gedrag en het vormgeven van ons streven naar beloningen. Het leek ons interessant om te onderzoeken wat juist de connectie tussen dopamine en motivatie is. 

Dopamine: De "Feel-Good" chemie van je brein 

Dopamine is een neurotransmitter (een chemische boodschapper in ons brein) die betrokken is bij talloze functies, waaronder motivatie, beloning, plezier en leren. Het wordt vaak geassocieerd met het gevoel van voldoening en genot. Alles hierbij begint met een verlangen naar een beloning, wat leidt tot actie en inspanning om die beloning te bereiken. Wanneer de beloning uiteindelijk wordt ontvangen, wordt dopamine vrijgegeven. 

Motivatie: Je innerlijke dreefveer.

Dopamine kan reeds worden afgegeven nog vóór dat je aan iets begonnen bent. Dit is motivatie. De dopamine zorgt voor de innerlijke drijfveer of kracht die je aanzet tot actie, waardoor je doelen nastreeft. Je wordt dus door de dopamine aangespoord om inspanningen te leveren en door te zetten, zelfs in het gezicht van uitdagingen.

Wanneer je bijvoorbeeld gemotiveerd bent om een toertje te gaan lopen, dan voel je eigenlijk al de beloning van deze inspanning. Zelfs in afwezigheid van daadwerkelijke positieve ervaringen, wordt momenteel al dopamine afgescheiden binnen het neurochemische systeem.

Ons brein is geëvolueerd om positieve ervaringen te zoeken om zo dopamine vrij te geven. Dit vormt de basis van de dopamine beloningslus. Als je gemotiveerd bent, maak je dopamine aan, wanneer de taak gedaan is maak je nog meer dopamine aan waardoor je gemotiveerd blijft. 

Heb je echter geen motivatie om te gaan joggen, dan wordt er nog geen dopamine aangemaakt. Zelfs al weet je heus wel dat je je na deze workout beter zal voelen, ontbreekt toch de motivatie. Op dit moment heb je discipline nodig om de taak uit te voeren en alsnog dopamine vrij te maken. Om de beloningsslus op gang te helpen, heb je dus af en toe ook een beetje discipline nodig. 

De "dark side" van dopamine

Hoewel dopamine je kan stimuleren om positieve doelen na te streven, heeft het ook een schaduwzijde. Zoals je ziet werkt dopamine verslavend. Veel dopamine, geeft motivatie om nog meer dopamine aan te maken. Dat is het goed als het gaat om dingen te verwezenlijken, doelen te bereiken en te sporten maar niet als het gaat over dingen die je leven eerder negatief dan positief beïnvloeden. 

Hierbij denken we voornamelijk aan sociale media, snoepen, gokken en drugs. Als jij bijvoorbeeld een like krijgt, wordt dopamine aangemaakt (beloning) waardoor je gemotiveerd bent om meer likes te ontvangen,...

Hoe kan je dopamine en motivatie controleren?

Bewustzijn van de invloed van dopamine op je gedrag kan je helpen om effectievere doelen te stellen en je motivatie te versterken. Het is belangrijk om te erkennen dat dopamine je kan beïnvloeden, maar dat je ook bewuste keuzes kan maken om je beloningsrespons te beheersen. Dit omvat het stellen van gezonde doelen en het ontwikkelen van zelfdiscipline. Wanneer je weet waar je naar toe wilt in het leven kan je jezelf disciplineren om in actie te schieten en zo dopamine aan te maken wanneer een taak is afgerond. Hierdoor is er een grote kans dat je gemotiveerd geraakt en de "dopamine-motivatie beloningslus" van zelf op gang komt. 

Conclusie

Dopamine is nauw verbonden met motivatie. Het zorgt ervoor dat je je gemotiveerd voelt om doelen na te streven en beloningen te bereiken. Wanneer je een doel bereikt en dopamine wordt vrijgegeven, versterkt dit je gedrag en moedigt het je aan om soortgelijke acties te herhalen. Het verklaart waarom succes een gevoel van prestatie en verlangen naar meer oproept.

Ben je echter bewust van de potentiële valkuilen van over stimulatie. Door een dieper begrip van de beloningschemie van je brein kan je motivatie effectiever sturen en je doelen met verhoogde vastberadenheid nastreven.

Meer over...